„Małe stworzenia, duże zagrożenie”

Światowy Dzień Zdrowia obchodzony jest każdego roku 7 kwietnia w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia w 1948 roku. Co roku wybierany jest temat przewodni z zakresu zdrowia publicznego, który w danym okresie wymaga szczególnej uwagi.
W roku 2014 tematem przewodnim dnia są choroby przenoszone przez wektory. Wektory to organizmy, które są przenosicielami patogenów i pasożytów. Poprzez wędrówkę i kontakt z otoczeniem przenoszą groźne drobnoustroje na inne organizmy, często na ludzi. W ten sposób mogą wywoływać choroby, które zagrażają zdrowiu lub życiu człowieka. Przykładem wciąż groźnej choroby pasożytniczej jest malaria, która w 2010 roku pochłonęła 660 000 ofiar, natomiast w ostatnim czasie znacznie wzrosło rozpowszechnienie gorączki denga, której wzrost na przełomie 50 lat jest 30-krotny. Do innych chorób przenoszonych przez wektory zaliczamy między innymi gorączkę zachodniego Nilu, czy chikungunyę. Do chorób przenoszonych przez wektory (kleszcze), występujących w naszym województwie należą odkleszczowe zapalenie mózgu oraz borelioza.

Przełom marca i kwietnia to początek wzmożonej aktywności kleszczy, która trwa do późnej jesieni (do października/listopada) każdego roku. Najczęstszymi chorobami przenoszonymi przez kleszcze na człowieka jest borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu. Przed kleszczowym zapaleniem mózgu może nas uchronić szczepienie, natomiast do tej pory nie wynaleziono szczepionki, która chroniłaby przed zachorowaniem na boreliozę. Kiedy należy się szczepić? Najlepiej przed okresem żerowania kleszczy (zimą lub wczesną wiosną). Już po przyjęciu dwóch dawek preparatu w dwutygodniowym lub miesięcznym odstępie czasu uzyskujemy odporność przeciw KZM na cały najbliższy rok. Długotrwałą odporność uzyskuje się po trzeciej dawce szczepionki, którą należy przyjąć od 5 do 12 miesięcy po dawce drugiej.

By ograniczyć ryzyko ukąszenia przez kleszcze należy pamiętać o następujących zasadach:
- Noś ubranie ochronne podczas przebywania w siedliskach kleszczy (wysokie buty, długie spodnie, bluza z długim rękawem, nakrycie głowy).
- Unikaj siadania, leżenia na trawie i pod krzewami.
- Stosuj środki odstraszające kleszcze.
- Starannie oglądaj ubrania po wyjściu z miejsc, gdzie mogą występować kleszcze.
- Dokładnie przeglądaj powierzchnię ciała oraz ostrożnie usuwaj kleszcze ze skóry.
- Gotuj niepasteryzowane mleko pochodzące od krów, kóz i owiec – może być ono źródłem zakażenia chorobami odkleszczowymi.
 

Emilia Naruszewicz
Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Olecku