W Polsce terenami endemicznymi – zwiększonego ryzyka zachorowania na choroby odkleszczowe jest między innymi województwo warmińsko-mazurskie. Aktywność kleszczy rozpoczyna się w marcu lub kwietniu, kiedy gleba osiąga temperaturę 5-70C. Optymalne warunki do życia kleszczy to obrzeża lasów mieszanych wraz z przylegającymi do nich użytkami zielonymi, polany, nadrzeczne łąki i bagna, plantacje lasów zawierających chrust i krzewy, przejścia pomiędzy lasem liściastym i iglastym.
W województwie warmińsko-mazurskim współczynnik zapadalności na choroby odkleszczowe, tj. borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest kilkakrotnie wyższy niż w kraju.
W celu uniknięcia przykrych skutków zakażenia należy:
• Nosić odpowiednią odzież w lesie zakrywającą jak najwięcej części ciała. Ubranie ochronne z ciasnymi rękawami/ nogawkami zapobiega przed znalezieniem przez kleszcze miejsca wejścia.
• Stosować środki odstraszające kleszcze, zarówno na skórę i ubranie.
• Gotować mleko pochodzące od krów, kóz i owiec.
• Unikać pobytu w rejonach zakażonych kleszczy.
• Po wizycie w lesie dokładnie obejrzeć całe ciało. Jeżeli zauważysz ukąszenie, natychmiast delikatnie usuń kleszcza.
• Miejsce ukłucia zdezynfekować.
• Należy obserwować miejsce wkłucia przez min. miesiąc – możliwość wystąpienia rumienia wędrującego – po zauważeniu niepokojących objawów udaj się do lekarza rodzinnego. W przypadku wystąpienia po ok. 14 dniach od usunięcia kleszcza objawów grypopodobnych niezwłocznie udaj się do lekarza. W obu przypadkach nie zapomnij poinformować lekarza o ukąszeniu przez kleszcza.
• Na rynku polskim dostępne są szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Składają się one z 3 dawek podstawowych i przypominających przyjmowanych w odstępie 3-5 lat. Do szczepienia kwalifikuje lekarz.
Usuwanie kleszcza:
• Jeżeli dostrzeżesz wczepionego kleszcza, usuń go jak najszybciej, np. za pomocą pęsety z cienkimi końcami. Chwyć mocno kleszcza, tak blisko skóry, jak tylko możliwe. Pewnym ruchem oderwij go od skóry (nie obracaj!). Jeśli pozostaną części kleszcza wbite w skórę, należy je usunąć tak szybko, jak tylko to możliwe.
• Paraliżowanie kleszcza olejem, kremem, masłem lub jego wykręcanie może spowodować wstrzyknięcie przez kleszcza jeszcze większej ilości materiału zakaźnego do ciała (kleszcz wtedy "wymiotuje"). Nie należy używać wazeliny, płonących zapałek, końcówek papierosów, pilników do paznokci lub innych przedmiotów.
