Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego, 26 marca 2019 r., ustanowił rok 2019 rokiem 90-lecia szkół polskich na Warmii i Mazurach. Sejmik Województwa pragnie w ten sposób uhonorować pamięć o szkołach polskich, nauczycielach, uczniach, harcerzach i przybliżyć obecnym mieszkańcom trudne losy Polaków z dawnych Prus Wschodnich.
Pod koniec 1928 r. rząd pruski przyjął „Ordynację dotyczącą uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim”, zezwalającą na zakładanie i prowadzenie prywatnych, katolickich szkół z polskim językiem wykładowym. W 1919 r. i 1920 r. również powstały szkoły polskie i przedszkola, aż w 19 miejscowościach na mocy decyzji Plebiscytowej Komisji Międzysojuszniczej. Natomiast w latach 1929-1939 powstało 16 szkół, w tym 15 na Warmii i 1 na Mazurach.
We IX 1939 r. szkoły polskie zostały zlikwidowane. Ich uczniowie trafili do szkół niemieckich. Natomiast nauczyciele zostali aresztowani i osadzeni w więzieniach, obozach koncentracyjnych, a dziesięciu straciło życie.
Mimo krótkiego czasu funkcjonowania szkoły polskie odegrały ważną rolę w kształtowaniu i podtrzymywaniu polskiej tożsamości oraz świadomości narodowej Warmiaków i Mazurów.
Wykaz szkół polskich na Warmii:
1) Katolicka Szkoła Polska w Brąswałdzie,
2) Katolicka Szkoła Polska w Chaberkowie,
3) Katolicka Szkoła Polska w Gietrzwałdzie,
4) Katolicka Szkoła Polska w Giławach,
5) Katolicka Szkoła Polska w Jarotach,
6) Katolicka Szkoła Polska w Lesznie,
7) Katolicka Szkoła Polska w Nowej Kaletce,
8) Katolicka Szkoła Polska w Olsztynie,
9) Katolicka Szkoła Polska w Pluskach,
10) Katolicka Szkoła Polska w Purdzie,
11) Katolicka Szkoła Polska w Skajbotach,
12) Katolicka Szkoła Polska w Stanclewie,
13) Katolicka Szkoła Polska w Unieszewie,
14) Katolicka Szkoła w Worytach,
15) Katolicka Szkoła Polska w Wymoju.
Wykaz szkół polskich na Mazurach:
1) Polsko-Ewangelicka Szkoła w Piasutnie.
Plik do pobrania:
1. Stanowisko Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z 26.03.2019 r. w sprawie ustanowienia roku 2019 rokiem 90-lecia szkół polskich na Warmii i Mazurach.
